Έχεις ποτέ αναρωτηθεί γιατί λέμε πολύτιμοι και ημιπολύτιμοι λίθοι; Γιατί είναι ένας λίθος πολύτιμος; Τι τον ορίζει; Ίσως κάποια πράγματα που αφορούν τους υπέροχους λίθους είναι λίγο μπερδεμένα στο μυαλό σου. Γι’ αυτό και σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε όλα τα χαρακτηριστικά των πολύτιμων λίθων.
Οι πολύτιμοι λίθοι είναι ορυκτά, πετρώματα ή οργανικές ύλες που ξεχωρίζουν για την ομορφιά, την ανθεκτικότητα και τη σπανιότητά τους. Κάποιοι επεξεργάζονται και κάποιοι κόβονται για να μπουν σε κοσμήματα ή άλλα αντικείμενα. Οι περισσότεροι πολύτιμοι λίθοι είναι σκληροί, όμως υπάρχουν και μαλακοί ή εύθραυστοι που είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν σε κοσμήματα, επομένως έχουν άλλες χρήσεις.
Όποτε, για να ξέρεις τι ακριβώς γίνεται με τους πολύτιμους λίθους που κοσμούν το λαιμό, το χέρι σου ή είναι διακοσμητικοί στον χώρο σου συνέχισε να διαβάζεις.
Χαρακτηριστικά των πολύτιμων λίθων
Για να μιλήσουμε για τα χαρακτηριστικά των πολύτιμων λίθων, πρέπει να μιλήσουμε για τα 4C- Color, Clarity-Cut-Carat ή ελληνιστί Χρώμα-Διαύγεια-Κοπή-Καράτια.
Χρώμα-Color
Υπάρχουν εκεί έξω αρκετοί διαθέσιμοι πολύτιμοι λίθοι σε εκπληκτική ποικιλία αποχρώσεων και χρωμάτων. Βέβαια τους περισσότερους πολύτιμους λίθους δεν θα τους έλεγες και ιδιαίτερα όμορφους στην αρχική τους κατάσταση. Πολλές φορές μοιάζουν με συνηθισμένους βράχους ή βότσαλα. Μετά όμως το κόψιμο, το γυάλισμα και την επεξεργασία -σε κάποιους- αναδεικνύεται η λάμψη και το χρώμα τους. Από άποψη δημοφιλίας σίγουρα κερδίζουν οι πολύτιμοι λίθοι με καθαρό, έντονο χρώμα σε αντίθεση με τους πιο ξεθωριασμένους και ανοιχτόχρωμους.
Διαύγεια-Clarity
Οι πολύτιμοι λίθοι σχηματίζονται κάτω από την επιφάνεια της γης και μερικές φορές μπορεί να εμφανίζουν ίχνη άλλων ορυκτών, που ονομάζονται εγκλείσματα. Τα εγκλείσματα μπορεί να μοιάζουν με μικρές κηλίδες ή ατέλειες πάνω στο λίθο. Όταν τα δει κανείς μέσω μικροσκοπίου ή φακού, μπορεί να δώσουν πληροφορίες για το γεωλογικό περιβάλλον στο οποίο σχηματίστηκε το ορυκτό και την προέλευσή του. Επίσης μέσω των εγκλεισμάτων μπορεί πολλές φορές να αναγνωριστεί αν ο λίθος είναι φυσικός ή συνθετικός. Άρα το να υπάρχουν εγκλείσματα δεν είναι απαραίτητα κακό. Ορισμένοι πολύτιμοι λίθοι, όπως τα σμαράγδια, είναι πιο πιθανό να έχουν εγκλείσματα. Άλλα, όπως το τοπάζι, έχουν γενικά πολύ λίγα εγκλείσματα ή ακόμη και καθόλου.
Κοπή-Cut
Η φυσική ομορφιά ενός πολύτιμου λίθου μπορεί να ενισχυθεί από τον τρόπο κοπής του. Υπάρχουν δύο βασικά είδη κοπής πολύτιμων λίθων: cabochon και πολύπλευρη. Η κοπή cabochon έχει μια λεία στρογγυλεμένη κορυφή, συνήθως με επίπεδη βάση, και χρησιμοποιείται κυρίως για αδιαφανείς ή ημιδιαφανείς πιο μαλακούς πολύτιμους λίθους. Αυτός ήταν και ο μόνος τρόπος κοπής μέχρι τον 14ο αιώνα. Η πολύπλευρη κοπή έχει πολλές επίπεδες επιφάνειες κοπής (όψεις) με συνολικό σχήμα που μπορεί να είναι στρογγυλό, οβάλ, τετράγωνο και πολλά άλλα. Συνήθως μόνο οι πιο σκληροί λίθοι μπορούν να κοπούν επιτυχώς με αυτή την τεχνική. Η πιο διάσημη κοπή στα διαμάντια -για παράδειγμα- είναι η brilliant cut.
Καράτια-Carat
Το βάρος του πολύτιμου λίθου μετριέται σε καράτια (5 καράτια = 1 γραμμάριο). Ορισμένοι πολύτιμοι λίθοι είναι πιο πυκνοί από άλλους. Για παράδειγμα, ένα ρουμπίνι ενός καρατίου (πολύ πυκνό) θα είναι μικρότερο από ένα σμαράγδι ενός καρατίου (λιγότερο πυκνό). Επίσης, διαφορετικοί τύποι πολύτιμων λίθων που έχουν παρόμοιο μέγεθος μπορεί να διαφέρουν σημαντικά σε αξία.
Σκληρότητα
Η σκληρότητα ενός λίθου είναι ο μόνος παράγοντας που καθορίζει την ανθεκτικότητα του. Υποδεικνύει την αντοχή του λίθου σε γρατσουνιές και γδαρσίματα ή πώς θα ανταποκριθεί η επιφάνεια του πολύτιμου λίθου στην επαφή με μια αιχμηρή επιφάνεια. Η κλίμακα Mohs βαθμολογεί τη σκληρότητα των πολύτιμων λίθων και των ορυκτών σε μια σχετική κλίμακα από το 1 (πιο μαλακό) έως το 10 (σκληρότερο). Σκληρότερος λίθος, όπως ίσως ήδη ξέρεις, θεωρείται το διαμάντι, εξού και η τιμή του.
Είδη και ποικιλίες πολύτιμων λίθων
Αρκετοί πολύτιμοι λίθοι ανήκουν σε ομάδες ή είδη που έχουν κοινή κρυσταλλική δομή και χημική σύνθεση. Μερικά από τα πιο σημαντικά είδη πολύτιμων λίθων είναι του βηρύλιου, του κουρουνδίου, του γρανάτη, του χαλαζία και της τουρμαλίνης. Κάθε είδος μπορεί να έχει μία ή περισσότερες ποικιλίες, οι οποίες έχουν ιδιαίτερο χρωματισμό ή χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, το είδος κορούνδιο περιλαμβάνει τις ποικιλίες ρουμπίνι και ζαφείρι. Υπάρχουν και μοναδικές ποικιλίες που δεν μοιράζονται τις ιδιότητες τους με κανένα άλλο είδος πολύτιμου λίθου. Για παράδειγμα, περίδοτος, τοπάζι και σπινέλιος.
Ορυκτοί VS Μη ορυκτοί πολύτιμοι λίθοι
Οι περισσότεροι πολύτιμοι λίθοι θεωρούνται ορυκτά. Τα ορυκτά απαντώνται φυσικά στον φλοιό της γης και ορίζονται ως ανόργανες ουσίες που έχουν χαρακτηριστική χημική σύσταση και κρυσταλλικές δομές. Τα ορυκτά αναγνωρίζονται από τις διακριτικές τους ιδιότητες, όπως το χρώμα, η σκληρότητα, η κρυσταλλική μορφή, το ειδικό βάρος, η στιλπνότητα, η θραύση και η αντοχή. Όταν ένα ορυκτό θεωρείται σπάνιο και εξαιρετικά όμορφο, το αναφέρουμε ως πολύτιμος λίθος (για παράδειγμα διαμάντι, σμαράγδι, ρουμπίνι και ζαφείρι).
Υπάρχουν και πολύτιμοι λίθοι που δεν είναι ορυκτά.
Οι μη ορυκτοί ή οργανικοί πολύτιμοι λίθοι προέρχονται από ζωντανούς οργανισμούς όπως τα ζώα και τα φυτά, που έχουν διαμορφωθεί σε όμορφους πολύτιμους λίθους λόγω φυσικών διεργασιών – για παράδειγμα, μαργαριτάρι, κοράλλι, κεχριμπάρι και ελεφαντόδοντο.
Πολύτιμοι λίθοι VS Ημιπολύτιμοι λίθοι
Οι λίθοι ταξινομούνται ως πολύτιμοι ή ημιπολύτιμοι. Οι πολύτιμοι λίθοι έχουν ομορφιά, ανθεκτικότητα και σπανιότητα, ενώ οι ημιπολύτιμοι λίθοι δεν έχουν όλα τα χαρακτηριστικά. Τα διαμάντια, τα σμαράγδια, τα ρουμπίνια και τα ζαφείρια θεωρούνται όλα πολύτιμα, και ως εκ τούτου, πέρα από πολύτιμα είναι και πιο περιζήτητα. Όλοι οι άλλοι πολύτιμοι λίθοι θεωρούνται ημιπολύτιμοι.
Μεταξύ μας, πολλές φορές ο όρος πολύτιμος λίθος ενισχύεται για λόγους μάρκετινγκ ώστε αυτοί οι λίθοι να είναι πιο επιθυμητοί.
Φυσικοί VS Συνθετικοί πολύτιμοι λίθοι
Οι φυσικοί πολύτιμοι λίθοι βρίσκονται στη φύση, δημιουργούνται βαθιά στη γη και εξορύσσονται από αυτήν. Μερικές φορές υπόκεινται σε επεξεργασία ώστε να ενισχυθεί το χρώμα και η διαύγειά τους. Αυτό συχνά περιλαμβάνει θερμότητα ή ευαίσθητες χημικές διεργασίες. Ανάλογα με τον τύπο και την έκταση της επεξεργασίας, μπορεί να επηρεαστεί η αξία του λίθου.
Οι συνθετικοί πολύτιμοι λίθοι από την άλλη δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο. Είναι χημικά και οπτικά πανομοιότυποι με τους πολύτιμους λίθους που βρίσκονται στη φύση. Φυσικά, οι πολύτιμοι λίθοι που δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο δεν έχουν τη σπανιότητα των φυσικών πολύτιμων λίθων, γι’ αυτό και είναι δεν είναι τόσο ακριβοί όσο οι φυσικοί.
Σήμερα, είναι διαθέσιμες συνθετικές εκδόσεις σχεδόν όλων των δημοφιλών πολύτιμων λίθων. Ορισμένοι σύγχρονοι συνθετικοί πολύτιμοι λίθοι φαίνονται πιο φυσικοί και είναι δύσκολο να αναγνωριστούν από κάποιον που δεν είναι ειδικός.
Προσοχή στις απομιμήσεις!
Αν θες να είσαι πιο σίγουρη ότι ο πολύτιμος λίθος που έχεις στην κατοχή σου δεν είναι απομίμηση απευθύνσου σε κάποιον ειδικό. Αν πάλι θες μια πιο safe επιλογή επέλεξε έναν ημιπολύτιμο λίθο που είναι εξίσου εντυπωσιακός και συνήθως δεν αντιγράφεται.
Για πες; Τώρα γνωρίζεις πώς να επιλέξεις πολύτιμους λίθους;
Αν σου αρέσει να διαβάζεις για τους λίθους, διάβασε επίσης:
7 Λόγοι Για Να Φορέσεις Πολύτιμους Λίθους
Ακολούθησε με σε Facebook και Instagram για να τα λέμε και από εκεί!
